Vasilis Vasilas’ latest book, To the Farthest Place on Earth, looks at the journey and settlement of Lesvian migrants to New Zealand

To the Farthest Place on Earth follows its predecessors – Journeys of Uncertainty and Hope (2010), and Our Homeland: Lesvos (2011) – with hundreds of photographs and oral stories of Lesvian migrants as they recount their struggles of adjustment to their adopted homeland and successful integration in the broader New Zealand community.

Asked about the reasons why Vasilas took the bold step to travel across the Tasman Sea to continue his documentation and research in another country, he explains New Zealand’s small Greek community needed immediate attention. “From Greece, New Zealand is the furthest place on Earth, which makes the Greeks there the sentinels of Hellenism,” states Vasilas, “and the processes of the Greek migrants’ integration or assimilation into the broader community are at a much developed stage in comparison to the larger Greek communities in Australian cities such as Melbourne and Sydney.

“What I also found in New Zealand was the lack of research done on the Greeks of New Zealand. Sadly, there are only three books on various aspects of the Greek community. “As the post War generation of Lesvian migrants ages and passes away, there was the need to document their stories now.” Although the book focuses on the migrants from Lesvos, there are several interesting stories that highlight the universality of the migrant experience.

So whether Australian or New Zealander Greek migrants, they can empathise with the stories. There is the story of prominent restauranteur, Georgio`s Mastrogeorgiou (from Plomari) who challenged the restrictive New Zealand laws on the selling of milk shakes. As licenses were needed to sell milk, he successfully argued a milk shake was no longer milk once fruit, flavours and malt were added.

“It is a credit to Mastrogeorgiou who did not give up the case after a magistrate ruled against him and took the matter to the High Court where the ruling was overturned. I am sure Greek milk bar and restaurant owners breathed a sigh of relief when the decision was made,” explains Vasilas.

New Zealand’s first Greek teacher for the Wellington community’s afternoon school was Lefkothea Abatzi (from Antissa), who arrived in the city in the late 1930s. Her impact on the Greek migrants’ children’s education was immediate. In a short time, she was able to organise the children to recite Greek poetry and perform traditional dances. 

Emmanuel Caldis (from Akrasi) was one of the handful of Greek males who served the New Zealand Army in the Second World War, as most Greek males were working in small businesses at the time.

Hoping he would enlist and serve in the defence of his homeland Greece (and Crete), Caldis ended up fighting the Japanese in the Pacific War where he was wounded in the Solomon Islands. 

There are also several stories about female migrants who migrated to New Zealand as part of the governmental agreement between Greece and New Zealand for indentured labour in the early 1960s. 

For two years, the women worked as kitchen hands and cleaners and were spread across New Zealand.

They had to overcome isolation, language barriers, alienation and loneliness during this time. What makes To the Farthest Place on Earth slightly different from its predecessors is an expanded introduction which examines a general history of New Zealand’s Greek community, especially with regards to the Greek pioneers of the nineteenth century. 

Scouring through naturalisation papers in Wellington’s National Archives and finding Greek names, Vasilas placed the names of the National Library of New Zealand’s website for digitised news papers, Papers Past. Subsequently, wherever the Greek names were came up, Vasilas was able to piece together the Greek pioneers’ stories.

Pioneers like Nicholas Demetrius Mangos, who jumped ship in New Zealand in the early 1840s. He acquired a good reputation as a boatman during the Otago gold rushes (1860s) and became a larger than life character being baptised ‘Peter the Greek’. “In one instance, Peter the Greek challenges a New Zealander to a sculling (rowing) race where he eventually beats him by several lengths. 

The race was followed by hundreds of onlookers and lots of money exchanged hands. One can only imagine how much the reputation of Peter the Greek grew after such an event,” highlights Vasilas.

There is also the story of boatman, Nichloas Carey, who named his schooner, ‘Young Greek’ (1858). Although his naturalisation was publicly announced in February 1854, only one month later Carey stated that he would be leaving New Zealand. 

The mystery of his sudden intentions was published in April 1854 (Wellington Independent), where Carey distances himself from his wife Eliza’s debts and takes no responsibility for any future debts.

“Using the National Library of New Zealand’s Papers Past provided me with an invaluable insight to the daily lives of the pioneer Greek settlers, states Vasilas, “whether it was losing a business in a fire and becoming bankrupt [Alexander Constantine in 1868] or Greek fishmongers feuding who can sell their fish at which household [Apostolos Raptelis and Gersimos Gambitsis in 1907], there are so many interesting stories capturing these pioneers’ daily lives.”

To the Farthest Place on Earth is being launched by the Mytilenian Association of Wellington and New Zealand on Sunday 11 November as part of their celebrations for 100th anniversary since Lesvos’ liberation from the Ottoman Empire.

 

———————————————-

 

Ο Βασίλης Βασίλας στο τελευταίο του βιβλίο με τίτλο «Στο πιο μακρινό μέρος του κόσμου» παρουσιάζει την μεταναστευτική ροή από την Λέσβο προς την Ν. Ζηλανδία αλλά και τη γενικότερη ιστορία της εκεί ελληνικής κοινότητας με ιδιαίτερη αναφορά στους πρωτοπόρους μετανάστες του 19ου αι. Το βιβλίο αποτελεί συνέχεια των δύο προηγούμενων, «Ταξίδια αβεβαιότητας και ελπίδας» (2010) και «Λέσβος: η Πατρίδα μας» (2011).

Ο Βασίλας αφού, αρχικά, παρακολούθησε την πορεία των Λέσβιων μεταναστών προς την Αυστραλία, αποφάσισε να τους ακολουθήσει -μέσω εκατοντάδων αφηγήσεων και φωτογραφιών- έως το πιο μακρινό, για την Ελλάδα προορισμό, τη Ν. Ζηλανδία. Η γεωγραφική αυτή τοποθεσία λειτούργησε ως εναρκτήριο κίνητρο που σε συμβολικό επίπεδο φανερώθηκε με την εικόνα των φρουρών του ελληνισμού.

Ένα άλλο κίνητρο για να ξεκινήσει το τολμηρό εγχείρημα της έρευνας σε μια άλλη χώρα δημιουργήθηκε όταν διαπίστωσε την έλλειψη καταγραφής στοιχείων και πληροφοριών γι’ αυτή την μικρή και απομακρυσμένη ελληνική κοινότητα, η οποία παρουσίαζε μεγαλύτερο βαθμό ενσωμάτωσης με την ευρύτερη κοινότητα, σε σύγκριση με τις ελληνικές κοινότητες μεγάλων πόλεων όπως αυτές της Μελβούρνης και του Σίδνεϊ.

Αν και το βιβλίο εστιάζεται σε μετανάστες από τη Λέσβο, οι διαφορετικές ιστορίες που παρουσιάζονται επισημαίνουν την καθολικότητα της μεταναστευτικής εμπειρίας όπου κάθε Έλληνας μετανάστης της Αυστραλίας ή της Νέας Ζηλανδίας μπορεί να ταυτισθεί με αυτές αλλά και να ανακαλέσει δικές του εμπειρίες μέσω των φωτογραφιών που τις συνοδεύουν.

Υπάρχουν ιστορίες, όπως αυτή ενός ξεχωριστού εστιάτορα, του Γιώργου Μαστρογεωργίου, από το Πλωμάρι, που κατάφερε με την επιμονή και την αποφασιστικότητα του να αντιμετωπίσει και τελικά να ανατρέψει τους περιοριστικούς νόμους και τις ειδικές άδειες που αφορούσαν την πώληση του γάλακτος, ώστε να επωφεληθούν και οι άλλοι Έλληνες επαγγελματίες.

Υπάρχει η ιστορία της πρώτης Ελληνίδας δασκάλας, της Λευκοθέας Αμπατζή, η οποία έφτασε στο Wellington, στα τέλη της δεκαετίας του ’30 και είχε άμεση επιρροή στην εκπαίδευση των νεαρών Ελλήνων.

Ο Κρητικός, Εμμανουήλ Καλδής, ήταν από τους λίγους που υπηρέτησαν στο στρατό της Νέας Ζηλανδίας κατά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αν και η αρχική του επιθυμία ήταν να βρεθεί και να αγωνισθεί για την πατρίδα του την Κρήτη, κατέληξε να πολεμάει εναντίον των ιαπωνικών στρατευμάτων στα νησιά του Σολομώντα και τελικά να τραυματισθεί.

Οι ιστορίες αποτελούν κατάλληλες ευκαιρίες για να καταγραφούν συγκεκριμένες ιστορικές κοινωνικές συνθήκες και συμπεριφορές όπως είναι οι ιστορίες γυναικών που μετανάστευσαν στη Ν. Ζηλανδία μετά από διακρατικές συμφωνίες εισροής εργατών που υπογράφτηκαν στις αρχές της δεκαετίας του ’60 και βρέθηκαν αντιμέτωπες με την απομόνωση, το γλωσσικό περιορισμό και την αλλοτρίωση.

Η μέθοδος που χρησιμοποίησε ο συγγραφέας στηρίχθηκε στα εθνικά αρχεία πολιτογράφησης του Wellington σε συνδυασμό με τις ψηφιοποιημένες εφημερίδες και έγγραφα της εθνικής βιβλιοθήκης της Ν. Ζηλανδίας.

Ο Νικόλαος Δημητρίου Μάγκος που σάλπαρε σε ένα καράβι για τη Ν. Ζηλανδία στις αρχές του 1840, απέκτησε τη φήμη του ως ο βαρκάρης της περιόδου του πυρετού εξεύρεσης χρυσού στο Ottago και έγινε θρύλος ως Peter the Greek. Κάποια στιγμή ο Peter the Greek προκαλεί σε αγώνα κωπηλασίας ένα Νεοζηλανδό και τον νικά με μεγάλη διαφορά. Το έντονο ενδιαφέρον του αγώνα αποδεικνύεται από τη μεγάλη ποσότητα στοιχημάτων που πραγματοποιήθηκαν και έστειλαν στα ύψη τη φήμη του.

Υπάρχει και η ιστορία του βαρκάρη, Νικόλαου Carey, που ονόμασε τη σκούνα του «Νεαρός Έλληνας» το 1858, ενώ είναι ήδη πολιτογραφημένος στη νέα του χώρα από το 1854 και μετά από ένα μήνα ανακοινώνει την αναχώρησή του από την Ν. Ζηλανδία. Το μυστήριο της απρόσμενης απόφασής του ανακοινώνεται τον Απρίλιο του 1854 στην «Wellington Independent» όπου αναφέρεται η απροθυμία του να αναλάβει τις παρούσες και μέλλουσες οικονομικές υποχρεώσεις της συζύγου του.

«Η χρήση των ψηφιοποιημένων αρχείων της Εθνικής Βιβλιοθήκης Ν. Ζηλανδίας μου πρόσφερε μια ανεκτίμητη οπτική της καθημερινής ζωής των πρωτοπόρων αποίκων, όπως στην περίπτωση του Αλέξανδρου Κωνσταντίνου που οδηγήθηκε σε πτώχευση όταν η επιχείρησή του κάηκε το 1868» σημειώνει ο συγγραφέας.

Το βιβλίο «Στο πιο μακρινό μέρος του κόσμου» κυκλοφορεί από το Μυτιληνιακό Όμιλο Wellington και New Zeland στις 11 Νοεμβρίου με αφορμή της επετείου των 100 ετών από την απελευθέρωση της Λέσβου από την Οθωμανική Αυτοκρατορία.

 
Source: http://neoskosmos.com/news/en/to-the-arthest-place-on-earth