Το Νομπέλ Λογοτεχνίας 2013 στην Καναδή Άλις Μονρό

Το βραβείο τής απονέμεται «για τη δεξιοτεχνία της στη μικρή φόρμα του σύγχρονου διηγήματος»

Στην καναδή πεζογράφο Αλις Μονρό απονέμεται το Βραβείο Νομπέλ Λογοτεχνίας 2013 όπως ανακοίνωσε το μεσημέρι της Πέμπτης 10 Οκτωβρίου στη Στοκχόλμη ο μόνιμος γραμματέας της Σουηδικής Ακαδημίας Πέτερ Ένγκλουντ.

Η αιτιολογία της απόφασης ήταν σύντομη. Το βραβείο τής απονέμεται «για τη δεξιοτεχνία της στη μικρή φόρμα του σύγχρονου διηγήματος».

«Σάστισα μόλις άκουσα τι είχα κερδίσει» είπε η Αλις Μονρό σε μια επίσης σύντομη συνέντευξή της στο καναδικό ειδησεογραφικό δίκτυο CBC, δηλώνοντας ταυτοχρόνως «ενθουσιασμένη» με τα ευχάριστα νέα που της μετέφερε τηλεφωνικώς μια από τις κόρες της.

«Πιθανότατα δεν θα συνεχίσω να γράφω» είχε πει η εφετινή νομπελίστρια στο περιθώριο μιας ακόμη βράβευσής της στο Τορόντο το περασμένο καλοκαίρι. Κάτι λιγότερο από έξι μήνες μετά η 82χρονη δημοφιλής διηγηματογράφος τιμήθηκε από τη Σουηδική Ακαδημία με την ύψιστη λογοτεχνική διάκριση.

«Μιλά για οικουμενικά αισθήματα καθημερινών ανθρώπων» είπε ο Πέτερ Ένγκλουντ στους δημοσιογράφους. «Eίναι μια συγγραφέας η οποία αποτυπώνει θαυμάσια την ανθρώπινη ύπαρξη» υπογράμμισε.

«Πιστεύετε ότι θα σταματήσει να γράφει, όπως ανακοίνωσε εφέτος;» τον ρώτησαν. «Το Βραβείο Νομπέλ είναι μεγάλη χαρά και τιμή αλλά αν αυτό θα την παρακινήσει να συνεχίσει το γράψιμο είναι δική της απόφαση», απάντησε ο γραμματέας της Σουηδικής Ακαδημίας.

Διηγηματογράφος πολυβραβευμένη η οποία καλλιεργεί συστηματικά και με συνέπεια τη μικρή φόρμα η Μονρό, σε συνέντευξή της στον βρετανικό «Guardian», πριν από μια δεκαετία και πλέον, ρωτήθηκε γιατί δεν έχει γράψει ποτέ μυθιστόρημα.

«Δεν μπορώ να το κάνω ακόμη» απάντησε «και, πιστέψτε με, προσπαθώ διαρκώς. Κάθε φορά που ολοκληρώνω μια συλλογή διηγημάτων σκέφτομαι ότι τώρα είναι η ώρα να καταπιαστώ με τη μεγάλη αφήγηση» συνέχισε.

«Μερικές φορές βλέπω τα μυθιστορήματα που γράφουν άλλοι και διαπιστώνω ότι πολλά είναι σύντομα. Αν μπορώ να απλώσω ένα διήγημα σε 60 σελίδες, σίγουρα δεν θα είναι πολύ δύσκολο να γράψω και ένα σύντομο μυθιστόρημα. Αλλά δεν μου βγαίνει…»

Η Αλις Μονρό γεννήθηκε το 1931 και μεγάλωσε στο Οντάριο του Καναδά. Το 2009 τιμήθηκε με το βραβείο «Man Booker International» για το σύνολο του έργου της ενώ έχει διακριθεί, μεταξύ άλλων, τρεις φορές και με το «Governor General’s Literary Award», την υψηλότερη λογοτεχνική διάκριση της πατρίδας της.

Στα διηγήματά της διερευνά τις σχέσεις μεταξύ ανδρών και γυναικών, τις άφατες όψεις της καθημερινότητας στις μικρές πόλεις και τα παιχνίδια της μνήμης. Το 2012 εξέδωσε την 14η συλλογή διηγημάτων της υπό τον τίτλο «Dear Life» και δήλωσε επισήμως ότι θα είναι και η τελευταία.

Στην ελληνική γλώσσα κυκλοφορούν δυο βιβλία της: «Μ’ αγαπάει δεν μ’ αγαπάει» (2003) και «Πάρα πολλή ευτυχία» (2010) από τις εκδόσεις «Μεταίχμιο» (σε μετάφραση της Σοφίας Σκουλικάρη).

Διήγημά της με τον τίτλο «Η αρκούδα» περιλαμβάνεται και στον συλλογικό τόμο «Της αγάπης μου ο σπουργίτης πέταξε» (Libro, 2009) με τον χαρακτηριστικό υπότιτλο «Από τον Τσέχοφ στη Μονρό».

Είναι η 13η γυναίκα που τιμάται με το Βραβείο Νομπέλ από την ίδρυση του θεσμού – πράγμα που την παραξένεψε ιδιαιτέρως – αλλά η πρώτη Καναδή που φέρνει το Νομπέλ στη χώρα της.

Η Σουηδική Ακαδημία αναφέρει σε σχετικό σημείωμά της:

«Η Μονρό έχει αναγνωρισθεί για την καλοκουρδισμένη αφήγησή της που χαρακτηρίζεται από σαφήνεια και ψυχολογικό ρεαλισμό. Ορισμένοι κριτικοί την θεωρούν έναν καναδό Τσέχοφ.

Οι ιστορίες της τοποθετούνται συχνά στο περιβάλλον μικρών πόλεων όπου αγώνας για μια κοινωνικά αποδεκτή ύπαρξη συχνά έχει ως αποτέλεσμα την ένταση στις ανθρώπινες σχέσεις αλλά και ηθικά διλήμματα, προβλήματα που πηγάζουν από τα χάσματα των γενεών και τις συγκρουόμενες φιλοδοξίες ζωής.

Τα κείμενά της συχνά αναπαριστούν καθημερινά αλλά καθοριστικά γεγονότα, τρόπον τινά αποκαλύψεις, που ρίχνουν φως σε όσα συμβαίνουν γύρω και θέτουν αιφνιδίως υπαρξιακά ζητήματα».

Alice Munro was born on the 10th of July, 1931 in Wingham, which is in the Canadian province of Ontario. Her mother was a teacher, and her father was a fox farmer. After finishing high school, she began studying journalism and English at the University of Western Ontario, but broke off her studies when she got married in 1951. Together with her husband, she settled in Victoria, British Columbia, where the couple opened a bookstore. Munro started writing stories in her teens, but published her first book-length work in 1968, the story collection Dance of the Happy Shades, which received considerable attention in Canada. She had begun publishing in various magazines from the beginning of the 1950’s. In 1971 she published a collection of stories entitled Lives of Girls and Women, which critics have described as a Bildungsroman.

Munro is primarily known for her short stories and has published many collections over the years. Her works include Who Do You Think You Are? (1978), The Moons of Jupiter (1982), Runaway (2004), The View from Castle Rock (2006) and Too Much Happiness (2009). The collection Hateship, Friendship, Courtship, Loveship, Marriage (2001) became the basis of the film Away from Her from 2006, directed by Sarah Polley. Her most recent collection is Dear Life (2012).

Munro is acclaimed for her finely tuned storytelling, which is characterized by clarity and psychological realism. Some critics consider her a Canadian Chekhov. Her stories are often set in small town environments, where the struggle for a socially acceptable existence often results in strained relationships and moral conflicts – problems that stem from generational differences and colliding life ambitions. Her texts often feature depictions of everyday but decisive events, epiphanies of a kind, that illuminate the surrounding story and let existential questions appear in a flash of lightning.

Alice Munro currently resides in Clinton, near her childhood home in southwestern Ontario.

Major works in English

Dance of the Happy Shades and Other Stories. – Toronto : Ryerson, 1968

Lives of Girls and Women. – Toronto : McGraw-Hill Ryerson, 1971

Something I’ve Been Meaning to Tell You : Thirteen Stories. – Toronto : McGraw-Hill Ryerson, 1974

Who Do You Think You Are? : Stories. – Toronto : Macmillan of Canada, 1978. – Note: also published as The Beggar Maid : Stories of Flo and Rose. – New York : Knopf, 1979

The Moons of Jupiter : Stories. – Toronto : Macmillan of Canada, 1982

The Progress of Love. – Toronto : McClelland and Stewart, 1986

Friend of My Youth : Stories. – Toronto : McClelland and Stewart, 1990

Open Secrets : Stories. – Toronto : McClelland and Stewart, 1994

The Love of a Good Woman : Stories. – Toronto : McClelland and Stewart, 1998

Queenie : A Story. – London : Profile Books/London Review of Books, 1999

Hateship, Friendship, Courtship, Loveship, Marriage : Stories. – Toronto : McClelland and Stewart, 2001

Runaway : Stories. – Toronto : McClelland and Stewart, 2004

The View from Castle Rock : Stories. – Toronto : McClelland and Stewart, 2006

Away from Her. – New York : Vintage, 2007. – Note: contains the short story “The Bear Came Over The Mountain” which was later made into the motion picture Away from her

Too Much Happiness : Stories. – Toronto : McClelland and Stewart, 2009

Dear Life : Stories. – Toronto : McClelland and Stewart, 2012

Collected short stories

Selected Stories. – Toronto : McClelland and Stewart, 1996

No Love Lost. – Toronto : McClelland and Stewart, 2003

Vintage Munro. – New York : Vintage, 2004

Carried Away : A Selection of Stories. – New York : Knopf, 2006

Alice Munro’s Best : Selected Stories. – Toronto : McClelland and Stewart, 2008

ΒΙΒΛΙΑ ΤΗΣ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ

Munro, Alice, 1931-. Πάρα πολλή ευτυχία / Άλις Μονρό · μετάφραση Σοφία Σκουλικάρη. – 1η έκδ. – Αθήνα : Μεταίχμιο, 2010. – 393σ. · 21×14εκ.

Γλώσσα πρωτοτύπου: αγγλικά
Τίτλος πρωτοτύπου: Too Much Happiness
ISBN 978-960-455-987-9 (Μαλακό εξώφυλλο) [Κυκλοφορεί]
€ 16,60 (Τελ. ενημ: 11/10/2013) · Η τιμή περιλαμβάνει Φ.Π.A. 6,5%.

Αγγλόφωνη πεζογραφία (Καναδάς) – Διήγημα [DDC: 813]

Συλλογικό έργο. Της αγάπης μου ο σπουργίτης πέταξε : Διαδρομές αγάπης από τον Τσέχοφ στη Μάνρο / ανθολόγηση Τζέφρι Ευγενίδης · μετάφραση Άννα Παπασταύρου · κείμενα Συλλογικό έργο, Ισαάκ Μπάμπελ, Ντέιβιντ Μπεσμόζγκις, Χάρολντ Μπρόντκι, Ρέιμοντ Κάρβερ, Αντόν Πάβλοβιτς Τσέχωφ, Στούαρτ Ντάιμπεκ, Ντέμπορα Άιζενμπεργκ, Γουίλιαμ Φώκνερ, Ρίτσαρντ Φορντ, Ντέιβιντ Γκέιτς, Ντένις Τζόνσον, Μιράντα Τζουλάι, Μίλαν Κούντερα, Μπέρναρντ Μάλαμουντ, Γκι ντε Μοπασάν, Λόρι Μουρ, Άλις Μάνρο, Ρόμπερτ Μούζιλ, Βλαντιμίρ Ναμπόκοφ, Γκρέις Πέιλι, Μαίρη Ρόμπιζον, Τζορτζ Σόντερς, Γκίλμπερτ Σορεντίνο, Γουίλιαμ Τρέβορ. – 1η έκδ. – Αθήνα : Libro, 2009. – 672σ. · 21×14εκ. – (Ξένη Λογοτεχνία)

Γλώσσα πρωτοτύπου: αγγλικά
Τίτλος πρωτοτύπου: My Mistress’s Sparrow is Dead
ISBN 978-960-490-122-7 (Μαλακό εξώφυλλο) [Κυκλοφορεί]
€ 28,53 (Τελ. ενημ: 29/6/2009) · Η τιμή περιλαμβάνει Φ.Π.A. 6,5%.

Διηγήματα – Συλλογές [DDC: 808.8]

Munro, Alice, 1931-. Μ’ αγαπάει δεν μ’ αγαπάει / Άλις Μούνρο · μετάφραση Σοφία Σκουλικάρη. – 1η έκδ. – Αθήνα : Μεταίχμιο, 2003. – 443σ. · 21×14εκ. – (Λογοτεχνία · 53)

Γλώσσα πρωτοτύπου: αγγλικά
Τίτλος πρωτοτύπου: Hateship, Friendship, Courtship, Loveship, Marriage
ISBN 960-375-516-8, ISBN-13 978-960-375-516-6 (Μαλακό εξώφυλλο) [Κυκλοφορεί]
€ 17,70 (Τελ. ενημ: 11/10/2013) · Η τιμή περιλαμβάνει Φ.Π.A. 6,5%.

Αγγλόφωνη πεζογραφία (Καναδάς) – Διήγημα [DDC: 813]

Biobibliographical notes
Alice Munro was born on the 10th of July, 1931 in Wingham, which is in the Canadian province of Ontario. Her mother was a teacher, and her father was a fox farmer. After finishing high school, she began studying journalism and English at the University of Western Ontario, but broke off her studies when she got married in 1951. Together with her husband, she settled in Victoria, British Columbia, where the couple opened a bookstore. Munro started writing stories in her teens, but published her first book-length work in 1968, the story collection Dance of the Happy Shades, which received considerable attention in Canada. She had begun publishing in various magazines from the beginning of the 1950’s. In 1971 she published a collection of stories entitled Lives of Girls and Women, which critics have described as a Bildungsroman.